De Amerikaanse arbeidsmarkt blijft zeer krap. Dat blijkt uit het lage werkloosheidspercentage, het maandelijkse tempo van de banencreatie (dat enorm was in januari) en het grote aantal vacatures. Toegegeven, de aanwervingsgraad is de afgelopen maanden gedaald, maar bevindt zich nog steeds aan de bovenkant van het historische bereik van voor de coronacrisis (grafiek 1). Bovendien blijft de verhouding tussen de vacature- en werkloosheidsgraad zeer hoog, wat een ander teken is van de krapte op de arbeidsmarkt (grafiek 2). Naarmate de economie verder vertraagt, zal die verhouding dalen als gevolg van een lagere vacaturegraad en een toename van het werkloosheidspercentage. Historisch gezien gaat een dergelijke ontwikkeling gepaard met een tragere loongroei. Normaal gezien is dat een zeer geleidelijk proces, maar onderzoek door de Federal Reserve Bank of Kansas City toont aan dat vanaf een bepaald moment tijdens de recessies van 2001 en 2008, ‘de loongroei abrupt afnam, hoewel de verhouding tussen het aantal vacatures en werklozen niet veel bewoog’.[1] Als de loongroei voldoende vertraagt, kunnen we ervan uitgaan dat ook de kerninflatie zal dalen (grafiek 3).[2]

We kunnen stellen dat dit proces deze keer anders zal verlopen. Aan de ene kant zal ‘labour hoarding’[3] de toename van ontslagen en dus het werkloosheidspercentage beperken. En aan de andere kant zal de hoge vacaturegraad a priori de creatie van nieuwe banen ondersteunen. De daling van het wervingspercentage suggereert evenwel dat de overgang van vacatures naar een effectieve werving minder soepel verloopt dan voorheen. Dat kan een weerspiegeling zijn van een toenemende discrepantie tussen de gevraagde en aangeboden competenties als gevolg van een krappe arbeidsmarkt, wat op zijn beurt de loongroei kan stimuleren. Een andere interpretatie is dat bedrijven selectiever worden in hun wervingsproces, waardoor het meer tijd kost om een vacature in te vullen. In een vertragende economie dalen de opportuniteitskosten van het moeten werken met een krappe personeelsbezetting. Toch kunnen bedrijven vacatures blijven plaatsen, om klaar te zijn wanneer de vraag weer aantrekt. Meer selectiviteit in de aanwervingen kan op de loongroei wegen. Het gevolg van die verschillende dynamieken is dat de daling in de verhouding tussen de vacature- en werkloosheidsgraad meer tijd zal vergen dan voorheen. En dat kan een langzamere daling van de loongroei en dus een langzamere desinflatie impliceren.

Uit de discussie is gebleken dat de verhoudingen tussen de vacatures, aanwervingen, lonen en inflatie zeer complex zijn. Het unieke karakter van de huidige conjuncturele omgeving (een krappe arbeidsmarkt ondanks een vertragende economie, een uitzonderlijk hoge vacaturegraad, een nog steeds hoge inflatie als gevolg van eerdere vraag- en aanbodschokken) maakt het complexer omdat de historische relaties waarschijnlijk zijn veranderd, althans tijdelijk. Bij analyse van de inflatieprognoses moeten we nauwlettend twee belangrijke maatstaven voor de toekomst opvolgen: de verhouding tussen de vacature- en werkloosheidsgraad, en de verhouding tussen het aantal vacatures en aanwervingen. Op basis van de huidige metingen is er een reëel risico op een trage desinflatie.

[1] Bron: Huixin Bi, Chaitri Gulati en José Mustre-del-Río, A Slowdown in Job Vacancies Is Likely to Coincide with Higher Unemployment and Slower Wage Growth, Federal Reserve Bank of Kansas City, Economic Bulletin, 10 augustus 2022.

[2] In grafiek 3 wordt de kerninflatie zonder huisvesting en logement (Core CPI less Shelter) gebruikt, gebaseerd op de opvatting dat de relatie tussen de kosten van huisvesting en logement en de arbeidsmarkt zeer indirect is.

[3] ‘Labour hoarding’ of ‘hamsteren’ van personeel betekent dat bedrijven hun personeelsbezetting niet afslanken ondanks een verzwakking van de vraag naar hun producten en diensten. Zie: Labour hoarding: een bron van veerkracht tijdens een recessie, Eco week 22-45, 5 december 2022, BNP Paribas.